OpenBSD Projesi

From OpenBSD Belgeleme Projesi

Contents 1 - OpenBSD’ye Giriş 1.1 - OpenBSD nedir? 1.2 - OpenBSD hangi sistemlerde çalışır? 1.3 - OpenBSD gerçekten ücretsiz mi? 1.4 - Neden OpenBSD kullanmak isteyeyim? 1.5 - OpenBSD’yi desteklemeye nasıl yardımcı olurum? 1.6 - OpenBSD projesini kim sürdürüyor? 1.7 - OpenBSD’nin yeni sürümü ne zaman yayınlanır? 1.8 - OpenBSD neleri içerir? 1.9 - OpenBSD 3.8’de yeni olan neler var? 1.10 - OpenBSD’yi masaüstü sistemim olarak kullanabilir miyim ? 1.11 - Neden ÜrünX kapsam içinde/dışında?

- OpenBSD’ye Giriş

- OpenBSD nedir?

OpenBSD projesi ücretsiz elde edilebilen, çok platformlu ve 4.4BSD stiline dayanan bir UNIX-benzeri işletim sistemi üretir. Bizim hedeflerimiz doğruluk, güvenlik, standartlaştırma ve taşınırlık üzerine vurgu yapmaktır. OpenBSD, SVR4 (Solaris), FreeBSD, Linux, BSDI, SunOS, ve HPUX gibi birçok sistemin ikili dosyalarını destekler. Bu SSS özellikle OpenBSD’nin en güncel sürümü olan, sürüm 3.8’i desteklemek amacıyla hazırlanmıştır.

- OpenBSD hangi sistemlerde çalışır?

OpenBSD 3.8 aşağıdaki sistemlerde çalışır: 
•	alpha - sadece FTP yoluyla 
•	amd64 - CD ile boot 
•	cats - sadece FTP yoluyla
•	hp300 - sadece FTP yoluyla
•	hppa - sadece FTP yoluyla
•	i386 - CD ile boot 
•	luna88k - sadece FTP yoluyla 
•	mac68k - sadece FTP yoluyla
•	macppc - CD ile boot  
•	mvme68k - sadece FTP yoluyla
•	mvme88k - sadece FTP yoluyla
•	sgi - sadece FTP yoluyla
•	sparc - CD ile boot 
•	sparc64 - CD ile boot 
•	vax - CD üzerinde  
•	zaurus - sadece FTP yoluyla 

CD ile boot, OpenBSD’nin doğrudan CD’den boot alması demektir. CD seti pekçok donanım platformunda çalışacaktır. OpenBSD’yi CD yoluyla edinmenin detayları için bu SSS’in 3.Bölümüne bakınız. OpenBSD’nin daha önceki sürümleri ayrıca aşağıdaki platformlar için port içerir:

•	amiga - 3.2 sürümünden sonra kaldırıldı. 
•	sun3 - 2.9 sürümünden sonra kaldırıldı.
•	arc - 2.3 sürümünden sonra kaldırıldı.
•	pmax - 2.7 sürümünden sonra kaldırıldı. 

İnsanlar bazen bize neden bu kadar çok "acayip" makineyi desteklediğimizi soruyor. Bunun kısa cevabı şu: "Çünkü biz böyle olsun istiyoruz.". Eğer yeteri kadar yetenekli insanlar (bazen, "yeteri kadar" gerçekten yetenekli insan demek) bir platform desteğini sürdürmek isterlerse, o platform desteklenir. OpenBSD’yi çok-platformlu tutmanın bazı pratik faydaları da var: Yeni bir sistem çıktığında, kod ağacı taşınırlık-kırıcı buglar ve tasarımdan doğan çatlaklar için nispeten daha korunmasızdır. OpenBSD platformları 32 bit ve 64 bit işlemcileri, küçük ve büyük endian makinelerini ve pekçok değişik tasarımları içerir. Ve Evet, "alışılmamış" sistemleri desteklemek, daha "bilinen" sistemlerin kod-tabanının daha kaliteli olmasına yardım etmiştir.

- OpenBSD gerçekten ücretsiz mi?

OpenBSD tamamen ücretsizdir. Çalıştırılabir ikili dosyalar ücretsizdir.Kaynak kodlar ücretsizdir. OpenBSD’nin tüm bölümleri ücretsiz dağıtım için makül telif hakkı koşullarına sahiptir. Bu, OpenBSD kod ağacının birçok parçasının kişisel veya ticari amaçlarla YENİDEN KULLANILMASI hakkını da içerir. OpenBSD bir once belirtilen özgün BSD lisansı dışında başka kısıtlama İÇERMEZ. Daha katı lisanslar altında yazılan yazılımlar OpenBSD’nin olağan dağıtımlarına katılmazlar. Bu OpenBSD’nin ücretsiz olarak kullanılmasını korumak içindir. Örneğin, OpenBSD ücretsiz olarak kişisel amaçla, akademik amaçla, devlet kuruluşlarında, kar amaçlamayan organizasyonlarda ve ticari kuruluşlarda kullanılabilir. OpenBSD veya parçaları ayrıca ücretsiz olarak ticari ürünlere eklenebilir. Yaygın lisanslar hakkında daha fazla bilgi için okuyun: OpenBSD Telif Politikası. OpenBSD projesini sürdürenler genellikle projeyi kendileri finanse ederler. Bu programlama için harcanan zamanı, pekçok portu desteklemek için kullanılan ekipmanı, OpenBSD’yi size ulaştırmak için kullanılan ağ kaynaklarını ve kullanıcıların bug raporları ve sorularını incelemek için harcanan zamanı da içerir. OpenBSD geliştiricileri çok zengin değiller ve çok az da olsa, zaman, ekipman ve kaynak yardımları büyük fark yaratmaktadır.

- Neden OpenBSD kullanmak isteyeyim?

Yeni kullanıcılar sık sık OpenBSD’nin diğer UNIX-benzeri işletim sistemlerinden daha üstün olup olmadığını bilmek isterler. Bu, büyük ölçüde cevaplanamayacak bir sorudur ve sayısız (ve anlamsız) derin tartışmanın konusudur. Ne amaçla olursa olsun, sakın OpenBSD mail listelerine bu şekilde bir soru sormayın. Aşağıda, OpenBSD’nin neden kullanışlı bir işletim sistemi olduğunu gösteren bazı sebepler var. OpenBSD’nin size uygun olup olmadığı sorusu sadece sizin cevaplayabileceğiniz bir soru.

• OpenBSD birçok değişik donanım platformunda çalışır.
• Birçok bilgisayar güvenlik uzmanı, OpenBSD’nin en güvenli UNIX-benzeri işletim sistemi olduğunu düşünür. Bu hiç bitmeyen, çok yönlü kaynak kodu güvenlik denetimlerinin bir sonucudur.
• OpenBSD, UNIX’in özelliklerinin tamamını barındıran, kod olarak ücretsiz elde edilebilen bir UNIX-benzeri işletim sistemidir.
• OpenBSD, ateş duvarı ve dağıtılmış ortamlarda özel ağ servisleri kurmayı sağlayan en gelişmiş, en güncel güvenlik teknolojilerini içerir.
• OpenBSD, programcı ve son kullanıcılardan oluşan uluslararası bir topluluk ile gelişen son teknolojiler üzerine çalışma olanağı vererek, her alandaki bu güçlü gelişmelerden yararlanır.

- OpenBSD’yi desteklemeye nasıl yardımcı olurum?

OpenBSD projesine büyük katkıları ve bağışları bulunan kişi ve organizasyonlara çok minnet borçluyuz. Onların isimleri bağışlar sayfasında duyurulur. OpenBSD projesi, kullanıcı topluluğunun sağlayacağı çeşitli desteklere her zaman ihtiyaç duyar. Eğer OpenBSD’yi yararlı buluyorsanız, lütfen bize bağış yapmanın bir yolunu bulunuz. Eğer aşağıda belirtilen yollardan hiçbiri size uygun değilse, alternatif bir yol göstermek için çekinmeden bize mail atabilirsiniz: [email protected]

• OpenBSD CD seti alın. CD seti OpenBSD’nin en güncel tam sürümünü içerir ve birçok platformda boot olabilir. Bu OpenBSD projesine gelir sağlamakla birlikte, Internet üzerinden dağıtımlarda ağ üzerindeki yoğunluğuda azaltmaktadır. Alacağınız bu ucuz üç CD tüm kaynak kodlarını içerir. Unutmayın, arkadaşlarınızın kendilerine ait kopyaları olması gerekir!
• Para Bağışı yapın. Projenin ekipman, ağ bağlantısı ve CD dağıtımı ile ilgili giderleri karşılamak için sürekli bir nakit ihtiyacı vardır. CD üretimi OpenBSD geliştiricilerinden dışa dönük ve kendi ceplerinden çıkan (geri dönme garantisi olmayan) bir yatırım gerektirir. Nasıl bağış yapacağınızı öğrenmek için mail atınız: [email protected] Çok küçük bağışlar bile büyük farklar yaratabilir.
• Ekipman ve parça bağışı yapın. Proje genel ve özel donanımlara her zaman ihtiyaç duyar. IDE ve SCSI diskleri, çeşitli tiplerde RAM gibi parçalar her zaman kabul edilir. Bilgisayar sistemleri, anakartlar gibi diğer donanım tipleri için, şuanki ihtiyacı öğrenmeniz gerekir. Kargo düzenlemesi için lütfen yazınız: [email protected]
• Kendi zamanınızı ve yeteneklerinizi bağışlayın. İşletim sistemi yazmayı seven programcılar memnuniyetle kabul edilir, fakat diğerleri için de düzinelerce yardımcı olabilecekleri konu vardır. Yeni kullanıcıların sorularını cevaplamak için mail listelerini takip edin.
• Dökümantasyonu sürdürmeye yardım etmek için yeni SSS materyalleri gönderin ([email protected]). OpenBSD ile ilgilenen arkadaşlarınızla yerel kullanıcı grupları oluşturun. İşyerinde OpenBSD kullanılması için patronunuza öneri yapın. Eğer öğrenciyseniz, OpenBSD’nin Bilgisayar Bilimleri ve Mühendiliği derslerinde bir öğrenim aracı olmasını profesörlerinizle konuşun. Ayrıca, OpenBSD projesine yardım “etmemeniz” gereken bazı yolları belirtmekte yarar var: Zamanınızı işletim sistemleri savaşı çıkarmakla harcamayın. Bu yeni kullanıcılar bulmaya yardım etmediği gibi, geliştiricilerin arasındaki ilişkilerde önemli sorunlara yol açabilir.

- OpenBSD projesini kim sürdürüyor?

OpenBSD projesi, pekçok değişik ülkeye yayılmış olan bir geliştirici takımı tarafından sürdürülmektedir. Proje koordinasyonu Theo de Raadt tarafından Kanada merkezli olarak yapılır.

- OpenBSD’nin yeni sürümü ne zaman yayınlanır?

OpenBSD takımı, mayıs ve kasım aylarında olmak üzere her altı ayda bir yeni bir sürüm yayınlar. Geliştirme döngüsü hakkında daha fazla bilgi için tıklayın.

- OpenBSD neleri içerir?

OpenBSD, başta aşağıda belirtilen üçüncü sahış yazılımları olmak üzere benzer yazılım ürünleri ile dağıtılır:

• X.org 6.8.2, yerel yamaları ile X Window ortamı. i386 sistemlerde daha fazla grafik donanım desteği için v3.3 XFree86 sunucuları da bulunur. x*.tgz yükleme dosyaları ile yüklenir.
• GCC 2.95.3 ve 3.3.5 sürümleri. GNU C Derleyicisi. OpenBSD takımı, öntanımlı halde aktif olan ve OpenBSD kullanıcılarının derlediği uygulamalarda öntanımlı halde kullanılan, Propolice yığın koruma teknolojisini eklemiştir. comp38.tgz yükleme dosyasının bir parçası olarak yüklenir.
• Perl 5.8.6, yamaları ve OpenBSD takımının geliştirmeleri ile.
• Apache 1.3.29 ağ sunucusu. OpenBSD takımı öntanımlı chrooting, imtiyaz iptali ve diğer güvenlikle ilgili geliştirmelerini eklemiştir.Ayrıca, mod_ssl 2.8.16 ve DSO desteğini de içerir.
• OpenSSL 0.9.7g, yamaları ve OpenBSD takımının geliştirmeleri ile.
• Groff 1.15 metin işlemcisi.
• Sendmail 8.13.4 libmilter ile mail sunucusu.
• BIND 9.3.1 DNS sunucusu. OpenBSD takımı chroot işlemi ve güvenlikle ilgili pekçok geliştirmeyi eklemiştir.
• Lynx 2.8.5rel.2 metin tabanlı ağ tarayıcısı. HTTPS desteği ve OpenBSD takımının yamaları eklenmiş olarak.
• Sudo v1.6.8p9, kullanıcıların root olarak kişisel komutlarını yürütmesine izin verir.
• Ncurses 5.2.
• KAME IPv6.
• Heimdal 0.6.3 yamalarıyla beraber.
• Arla 0.35.7
• OpenSSH 4.2
• gdb 6.3

Görüldüğü gibi OpenBSD takımı sık sık üçüncü-şahıs yazılımlarını yamalayarak kodların güvenlik ve kalitesini artırır. Bazı durumlarda kullanıcı kullanımda bir değişiklik görmeyeceği gibi, bazı durumlar için kullanıcını farkedebileceği değişiklikler OLUŞABİLİR. Bazı yazılımların değişik sürümlerini yüklemeden once bu durumu göz önünde bulundurun. Daha güncel bir sürüm numarası elde edebilirsiniz ama, daha güvensiz bir sisteminiz olabilir.
Tabii ki, daha fazla uygulama OpenBSD’nin paket ve port sistemi kullanılarak eklenebilir.

- OpenBSD 3.8’de yeni olan neler var?

OpenBSD 3.8’i oluşturmak için, OpenBSD 3.7’de yapılan değişikliklerin tam listesi buradan elde edilebilir, ama OpenBSD takımının sistemine OpenBSD 3.8’i yüklemek isteyen veya sistemini OpenBSD 3.8’e yükseltmek isteyen kullanıcılar için belirtilmesi yada bir not düşülmesi uygun görülen değişiklikler var:

• Root için öntanımlı kabuki artık ksh(1)’dir, csh(1) yerine.
• SSH Öntanımlı anahtar boyutu artırılmıştır, yani yavaş sistemler için ilk çalıştırılmada RSA/DSA anahtarlarının oluşturulması daha fazla zaman alacaktır. Sabırlı olun.

- OpenBSD’yi masaüstü sistemim olarak kullanabilir miyim ?

Bu soru sorulurken genellikle, soran “masaüstü” ile ifade ettiğini belirtmez. Bu soruya cevap verebilecek tek kişi sizsiniz, çünkü bu sizin istekleriniz ve beklentilerinize bağlıdır. OpenBSD’nin “sunucu” işletim sistemi olarak bilinir ancak pekala masaüstü sistem olarak da kullanmılabilir. Birçok “masaüstü” uygulaması paket ve port sistemi yoluyla elde edilebilir. Her işletim sistemi için karar verirken sorulan soru: Sizin istediğiniz işi sizin istediğiniz yolla yapabilecek mi? Bu soruyu kendiniz cevaplamalısınız.

- Neden ÜrünX kapsam içinde/dışında?

İnsanlar genellikle belirli bir ürünün neden OpenBSD’ye dahil omadığını sorarlar. Bunun cevabı iki temel üzerine dayanır: Geliştiricilerin istekleri ve projenin hedeflerine olan uygunluğu. Bir ürün basitçe “temiz” olmadığı için dahil edilmez -- ayrıca, kullanım, dağıtım ve geliştirilme için bizim standartlarımıza gore “özgür” olmalı. Ürün ayrıca stabil ve güvenli olmalıdır -- daha yüksek sürüm numarası her zaman daha iyi bir ürüne eşdeğer değildir. Lisans her zaman en büyük problemdir: biz OpenBSD’nin her kullanıcı için, dünyanın her yerinde, her türlü amaçla kullanılmasının sürdürlmesini istiyoruz. Diğer önemli düşünce de geliştiricilerin istekleridir. OpenBSD geliştiricileri projeye neyin girip neyin girmeyeceğini belirleyen nihai hakimlerdir. Bir uygulama sadece iyi olması OpenBSD projesininin ona kaynak ayıracağı veya projede ona yer vermeye can atacağı anlamına gelmez. Üçünçü-şahıs yazılımları hakkında sık sorulan soruların bazıları:

• Sendmail neden dahil edildi, “güvensiz olarak biliniyor”?!

Sendmail’ in sorunlu bir güvenlik geçmişi oldu, ama Sendmail programcıları ve sürdürücüleri kodlarını daha güvenli yapmak için yeniden çalışmakta çabuk karar kıldılar(Yazık ki, bu çok nadir karşılaşılan bir karardır). Sendmail’in yakın geçmişteki güvenlik kaydı, bazılarının “daha güvenli” olarak belirttikleri alternatiflerden daha farklı değildir.

• Postfix neden projeye dahil edilmedi?

Lisansı ücretsiz değil, bu yüzden dahil edilmesi düşünülmedi.

• Neden qmail veya djbdns dahil edilmedi?

Lisansta, geliştirilmiş bir sürümün dağıtımındaki yetki eksikliği sebebiyle bu yazılımların dahil edilmesi düşünülmedi.

• Apache neden dahil edildi? Pekçok kullanıcıya gerekmiyor!

Çünkü geliştiriciler böyle istedi.

• Neden Apache’nin yeni bir sürümü eklenmedi?

Yeni sürümün lisans kabul edilemez.

• Neden gzip yerine bzip2 dahil edilmedi?

Performansı korkunç, yararları ise çok kısıtlı. m68k veya VAX gibi yavaş platformlara etkisi kabul edilemez. Birçok durumda, bu konular mail listelerinde detaylı şekilde tartışılmıştır, eğer daha fazla bilgi arıyorsanız arşivleri araştırınız. Eğer kullanmak istediğiniz paket programı kullanmaya eşdeğer bir lisansınız varsa, kimse sizin o programı kullanmanızı engellemeyecektir ( isteseydik bu o kadar kolay olmazdı, değil mi?). Ama, sizin istekleriniz değişebilir -- İçine ücretsiz olmayan bir yazılım eklediğiniz için herkesin ihtiyaç duyacağı fakat satamayacağınız, dağıtamayacağınız ve üzerinden zengin olamayacağınız bir “Popüler Program” yazmak istemeyebilirsiniz.