| |
Önsöz: Bu dökuman www.EnderUnix.org
yazılım geliştirme ekibi mensuplarından Ömer Faruk Şen tarafından hazırlanmıştır..Kendisi halen LKD(Linux kullanıcıları
derneği) üyesidir. Bu dökumanı sitenizde istediğiniz
gibi yayınlayabilme hakkını yazar size vermiştir.Fakat sitenizdeki yansısında
Önsözünde bulunmasını yazar sizlerden rica etmektedir.Bu dokumanın ana
adresi www.EnderUnix.org 'tur.
Dokuman hakkındaki yorumlarınızı
mail adresime atabilirsiniz.
Bu dokumanın birkaç yerde yansısı vardır.
1-) www.enderunix.org
2-) www.faruk.net/bsd/openbsd/
3-) www.linux.org.tr/belgeler
4-) Sitenizde yayınlamak için e-mail
atınız
Bu SSS OpenBSD 2.8 kurulumu için gerekli bilgileri vermektedir.2.8 versiyonu ve daha önceki versiyonları arasında kurulum farklılıkları olabilir.
OpenBSD sağlam text tabanlı bir kuruluma sahiptir.(Bakınız ncurses tabanlı bile değil text tabanlı anaconda yada yast gibi degil) OpenBSD kurulumu kullanıcının karşılaşabileceği her türlü güçlük düşünülerek hazırlanmıştır.Sağlamlığına nazaran tüm kurulumu tk bir floppy disket aracılığıyla yapılır.Kurulum şlemci mimarileri arasınnda pek değişmemektedir fakat azda olsa farklılıklar vardır.Kurulum sırasında değişik araçlara ihtiyaç duyulabilir.Aşağıda bu farklılıar ve ihtiyaç duyulan araçlar anlatılmıştır..
The following information is architecture independant. Please refer to each architectures installation page or the OpenBSD CD cover for architecture dependant installation information.
OpenBSD 2.8 tarafından desteklenenen mimariler aşağıdaki gibidir.
OpenBSD kurulumu çoklu ortamları (media) destekler.En çok bilinen vede mimari bağımsız seçenekler aşağıda belirtilmiştir.Bu opsiyonlar kurulumu cdden yada disketten yaptiktan sonra kullanılabilir.Daha fazla bilgi için OpenBSD kurulum disketi oluşturma kısmına bakabilirsiniz .
| CD-ROM | CD-ROM ile kuruluma başlamak için ya
Resmi OpenBSD
CD-ROM 'unu satınalmış olmanız gerekmektedir.Yada kendi CD
nizi oluşturmanız lazım. NOT: OpenBSD resmi olarak ISO formatında dosyalar yayınlamaz!!!!! |
| FTP | Bu kurulum seçeneği gerçek zamanlı olarak
paketleri indirerek sistemi kurmanızı sağlar.Bu seçenek iler statil IP
kullanabilir yada DHCP yöntemi ile IP'nizi networkten
alabilirsiniz. |
| Lokal Dosya Sistemi |
Bu seçenek size daha önceden var olan dosya sistemi üzerinden kurulumu yapmanızı sağlar.Kurulum disketi tarafıdnan desteklenen dosya sistemleri DOS, EXT2FS ve FFS (OpsnBSD dosya sistemi A6 etiketlidir.FREEBSD'den farklı olarak A6 etiketi alır.FREEBSD A5 etiketini alir.) |
Kurulum disketi oluşturkmak için ilk başta herhangi bir OpenBSD
sitesinden sizin ihtiyaç duyduğunuz boot disketi imajını
indirmelisiniz.. FTP serverlarının bir listesini e OpenBSD FTP sayfasından
bulabilirsiniz.Şu an itibari ile (18.02.2001
) Turkiyede bulabildiğim OpenBSD'nin 2.8 versiyonunu içeren site ftp://skywalker.mis.boun.edu.tr/pub/os
'tur. i386 mimarisi dışında diğer tüm mimarilerin bir adet kurulum disketi
vardir i386 mimarisi için 3 adet kurulum disketi imajı bulunmaktadır. İhtiyac
duyulan kurulum imajları floppy28.fs şeklindedir.
NOT:
cdrom28.fs imajı boot edilebilir bir kurulum CD-ROM'u yapmak için
kullanılır..
ii386 platformu daha öncede dediğimiz gibi 3 ayrı kurulum disketine sahiptir.Aralarındaki farklar aşağıda belirtilmiştir.
Ethernet:
Disk:
Ethernet:
Çoğu i386 kullanıcısı için ilk imaj ( floppy28.fs) yeterli olacaktır.
İhtiyacınız olan floppy imajını seçtikten sonra temiz bir diskete ihtiyacınız olacak.Daha önceki linux tecrübelerimden yararlanarak disktenizin temiz (bad sektör içermeyen) olduğundan emin olun .Bir disketi formatlamak ve bad sektör taraması yapmak için fdformat(1) komutunu kullanın.Dikkat ettiyseniz daha imajimizi diskete yazmadık.Sadece disketi formatladık..
| # fdformat /dev/fd0a Format 1440K floppy `/dev/fd0a'? (y/n): y Processing VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV done. |
Yukarıdaki gibi disketinizi OpenBSD'de formatlayabilirsiniz.Aslında bu kısım biraz saçma.Yani bu dökumanı ilk kez okuyan biri eminim OpenBSD'nin fdformatını o o ana kadar kullanmamıştır.Bunun için imdadımıza DOS'un format komutu yetişiyor.Disketmizi format komutuyla formatlıyalım.
Disketi formatladıkan sonra imajimızı diskete yazabiliriz.Eğer bu işlemi OpenBSD yada UNIX benzeri bir işletim sisteminde yapacaksak dd(1) komutunu kulllanabiliriz. dd komutunun dos versiyonuda mevcuttur. Örnek olarak.:
| # dd if=floppy28.fs of=/dev/rfd0c bs=126b |
İmaj yazıldıktan sonra yazdığımız imajla disketin aynı olup olmadığını kontrol için aşağıdaki komut kullanılabilir.Tabi bu *NIX ler için geçerli.
| # cmp /dev/rfd0c floppy28.fs |
Eğer imajı Windows/DOS'ta yaratıyorsanız ftp mirrorlarında tools dizinine girebilirsiniz yada CD1 den 2.8/tools dizini altındaki programlarından birini kullanabilirsiniz.Windows kullanıcıları için rawrite yeterli olacaktır..
| C:\> rawrite RaWrite 1.2 - Write disk file to raw floppy diskette Enter source file name: floppy28.fs Enter destination drive: a Please insert a formatted diskette into drive A: and press -ENTER- : >Enter< |
Eğer NT kullanıyorsanız rawrite komutu çalışmayacaktır.Ama fdimage komutunu yada ntrw komutunu disket imajini diskete yazmak için kullanabilirsiniz Bu araçlarda CD1 de yada ftp'de tools dizininde bulunabilir.Her bir programın kullanımına örnek aşağıdaki gibidir..
| C:\> fdimage -q floppy28.fs a: |
| C:\> ntrw floppy28.fs
a: 3.5", 1.44MB, 512 bytes/sector bufsize is 9216 1474560 bytes written |
Bu kısım daha önceden de bahsedilği gibi mimariye bağımlı değişiklikler kısmına girmektedir.En çok kullanılan iki mimariye ornek aşağıdaki gibidir.
Artık windows kullanıcılarını bile bildiği bir şekilde disket yuvasına takılır ve sistem açılır yada sistemde CD-ROM'dan boot etme desteği varsa sistemin biosuyla oyanayarak sistemin ilk basta CD-ROM'dan açılması sağlanır
Disketten boot etmek için disketi yuvasına yerleştirin ve aşağıdaki
komutu kullanın.
| ok boot floppy |
CD-ROM'dan boot etmek için OpenBSD CD-ROM'unu yerine yerleştirin ve boot kısmında 'boot cdrom' komutunu verin.
| ok boot cdrom |
Tabi bu sadece yeni komut modunda(command mode) geçerlidir.Eski komut modunda iseniz ( <--- ) n tuşunu kullanarak yeni komut moduna geçebilirsiniz. Eğer kullandığınız sistem pre-sun4c olan eski bir Sparc sistem ise yeni komut moduna geçemezsiniz.Bu durumda biraz tecrübeye ihtiyacınız olacak. Eğer sisteminizde birden çok CD-ROM varsa yeni komut modunda probe-scsi komutunu kullanarak doğru CD-ROM'dan boot etmelisiniz.
| ok probe-scsi Target 0 Unit 0 Disk QUANTUM LIGHTNING 365S Target 1 Unit 0 Removable Disk QUANTUM EMPIRE_1080S Target 3 Unit 0 Removable Disk Joe's CD ROMs |
İstediğiniz CD-ROM'u seçin ve şu komutu kullanın:.
| ok boot /sbus/esp/sd@X,0 |
Şimdi sıra sistemi boot etmeye geldi.Disketle yada CD-ROM'la sistemi boot edince kernel ve kurulum için ihtiyaç duyulan tüm programlar hafızaya yüklnenir.Eğer bir sorun olursa büyük ihtimal disketiniz arızalıdır.!!!!!
Boot prosedürü başarılı bir şekilde gerçekleşince ekranda akan bir sürü mavi çizgiler üzerinde yazılar göreceksiniz.Burada kernel sisteminizde bulduğu donanımları size gösteririr.Daha sonra aşağıdaki gibi bir mesajla karşılaşırsınız.
| rootdev=0x1100 rrootdev=0x2f00
rawdev=0x2f02 Enter pathname of shell or RETURN for sh: erase ^?, werase ^W, kill ^U, intr ^C (I)nstall, (U)pgrade or (S)hell? i ================================================== Welcome to the OpenBSD/i386 2.8 installation program. This program is designed to help you put OpenBSD on your disk in a simple and rational way. As with anything which modifies your disk's contents, this program can cause SIGNIFICANT data loss, and you are advised to make sure your data is backed up before beginning the installation process. Default answers are displayed in brackets after the questions. You can hit Control-C at any time to quit, but if you do so at a prompt, you may have to hit return. Also, quitting in the middle of installation may leave your system in an inconsistent state. If you hit Control-C and restart the install, the install program will remember many of your old answers. You can run a shell command at any prompt via '!foo' or escape to a shell by simply typing '!'. Specify terminal type [pcvt25]: <Enter> |
Kullandığınız mimariye göre terminal tipiniz değişecektrir.Örnek olarak OpenBSD/sparc sistemleri "sun" terminalini kullanır.
OpenBSD'de harddisk tanımlamak oldukça basittir. i386 disk tanımlamaları iki bölümde yapılır.Biri fdisk(8) vede diğeri disklabel(8).İkisinide kullanmak zorundasınız.Klasik bir kullanıcı için fdisk ve disklabel kavramı biraz karmaşık gelebilir.Şöyle açıklayalım.Normalde Linux yada windowsta fdisk programı ile sisteminize birden cok kısım (partition) yaratırsınız.Ama OpenBSD (daha doğrusu *BSD sistemlerde) ilk başta fdisk ile bir kısım yaratırsınız.Daha sonra bu yaratılan kısımı kendi içinde disklabel(8) komutu ile bölümlere ayırırsınız.Sitelerinde söyleniğine göre bu sistem performansını teker teker fdisk ile kısımlara ayırmaktan daha çok artırıyormus.
| The installation program needs to know
which disk to consider the root disk. Note the unit number may be different than the unit number you used in the boot program (especially on a PC with multiple disk controllers). Available disks are: wd0 Which disk is the root disk? [wd0] <Enter> Do you want to use the *entire* disk for OpenBSD? [no] yes [...] |
Bu kısım sisteminizi kuracağınız root diski belirtmekte kullanlır.Root diskiniz / kısmının ve swap kısmının bulunacağı disktir. wd0 IDE diskleri, sd0 ise SCSI diskleri temsil eder.(Aslında wd0 sisteminizde bulunan ilk IDE harddisktir.Yani primary master) Sisteminizde bulunan her bir disk için bir bilgi OpenBSD sisteminde bulunmalıdır.(Sisteminizde ikinci bir harddisk varsa ve buna OpenBSD kurmasanız bile onu sisteme tanıtmalısınız.Yapacağınız (örnek olarak içinde sadece windows bulunan bir hdd için ""wd1 <ENTER>"" sisteme tanıtmaktır). Eğer tüm diski kullanmasını istersek OpenBSD diski sizin için kısımlara ayıracaktır.Eğer bunu istemiyorsak fdisk(8). komutunu kullanmalısınız. fdisk(8) hakkında daha fazla bilgi için FAQ. a bakabilirsiniz
| Inside the BIOS 'A6' ('OpenBSD') partition
you just created, there resides an OpenBSD partition table which defines how this BIOS partition is to be split up. This table declares the offsets and sizes of your / partition, your swap space, and any other partitions you might create. (NOTE: The OpenBSD disk label offsets are absolute, ie. relative to the start of the disk... NOT relative to the start of the BIOS 'A6' partition). disklabel: no disk label WARNING: Disk wd0 has no label. You will be creating a new one. If this disk is shared with other operating systems, those operating systems should have a BIOS partition entry that spans the space they occupy completely. For safety, also make sure all OpenBSD file systems are within the offset and size specified in the 'A6' BIOS partition table. (By default, the disklabel editor will try to enforce this). If you are unsure of how to use multiple partitions properly (ie. separating /, /usr, /tmp, /var, /usr/local, and other things) just split the space into a root and swap partition for now. # using MBR partition 3: type A6 off 63 (0x3f) size 16450497 (0xfb03c1) Treating sectors 63-80041248 as the OpenBSD portion of the disk. You can use the 'b' command to change this. Initial label editor (enter '?' for help at any prompt) > ? Available commands:
p [unit] - print label.
M - show entire OpenBSD man page for disklabel.
e - edit drive parameters.
a [part] - add new partition.
b - set OpenBSD disk boundaries.
c [part] - change partition size.
d [part] - delete partition.
g [d|b] - Use [d]isk or [b]ios geometry.
m [part] - modify existing partition.
n [part] - set the mount point for a partition.
r - recalculate free space.
u - undo last change.
s [path] - save label to file.
w - write label to disk.
q - quit and save changes.
x - exit without saving changes.
X - toggle expert mode.
? [cmnd] - this message or command specific help.
Numeric parameters may use suffixes to indicate units:
'b' for bytes, 'c' for cylinders, 'k' for kilobytes, 'm' for megabytes,
'g' for gigabytes or no suffix for sectors (usually 512 bytes).
Non-sector units will be rounded to the nearest cylinder.
Entering '?' at most prompts will give you (simple) context
sensitive help.> p device: /dev/rwd0c type: ESDI disk: ESDI/IDE disk label: Maxtor 54098U8 bytes/sector: 512 sectors/track: 63 tracks/cylinder: 16 sectors/cylinder: 1008 cylinders: 16383 total sectors: 80041248 free sectors: 80041185 rpm: 3600 16 partitions: # size offset fstype [fsize bsize cpg] a: 16450497 63 unused 0 0 c: 80041248 0 unused 0 0 > d a > a a offset: [63] <Enter> size: [80041185] 80m Rounding to nearest cylinder: 164241 FS type: [4.2BSD] <Enter> mount point: [none] / > a b offset: [164304] <Enter> size: [79876944] 300m Rounding to nearest cylinder: 614880 FS type: [swap] <Enter> > a d offset: [779184] <Enter> size: [79262064] 80m Rounding to nearest cylinder: 164304 FS type: [4.2BSD] <Enter> mount point: [none] /tmp > a e offset: [943488] <Enter> size: [79097760] 80m Rounding to nearest cylinder: 164304 FS type: [4.2BSD] <Enter> mount point: [none] /var > a g offset: [1107792] <Enter> size: [78933456] 350m Rounding to nearest cylinder: 716688 FS type: [4.2BSD] <Enter> mount point: [none] /usr > a h offset: [1824480] <Enter> size: [78216768] <Enter> FS type: [4.2BSD] <Enter> mount point: [none] /home > p device: /dev/rwd0c type: ESDI disk: ESDI/IDE disk label: Maxtor 54098U8 bytes/sector: 512 sectors/track: 63 tracks/cylinder: 16 sectors/cylinder: 1008 cylinders: 16383 total sectors: 80041248 free sectors: 0 rpm: 3600 16 partitions: # size offset fstype [fsize bsize cpg] a: 164241 63 4.2BSD 1024 8192 16 # / b: 614880 164304 swap c: 80041248 0 unused 0 0 d: 164304 779184 4.2BSD 1024 8192 16 # /tmp e: 164304 943488 4.2BSD 1024 8192 16 # /var g: 716688 1107792 4.2BSD 1024 8192 16 # /usr h: 78216768 1824480 4.2BSD 1024 8192 16 # /home> w > q No label changes. |
Üstteki tabloda fdisk ile yaratılmış bir kısımın (partititon) disklabel komutu ile nasıl daha ufak parçalara ayrıldığı gösterilmiştir.Kurulum sırasında fdisk ile kısımın (partition) yaratılmasından sonra disklabel kısmına geçilir.Bu bir kurulum prosedüdür ve yapılması ZORUNLUDUR.Swap partitionu disklabel ile tanımlanır. ve etiketi "b" dir.Root partitionunuz "/" disklabel'da "a" ile tanımlanır.Daha sonraki partitionlar "d" etiketinden (label) dan sonra başlar. "c" etiketi fdisk ile ayrilan bütün kısmı simgeler ve silinemez.
Fdisk ile partition tanımladıktan sonra etiketler şu şekilde tanımlanır
:
(ASLINDA DISKLABEL'IN PROMPTU " > " şeklindedir.Ama burada karmaşa
olmasın diye " disklabel> " şeklinde göstereceğim.
disklabel >
?
(Bu size disklabel'da kullanılabilecek parametreleri gösterir.)
disklabel > a
x
(Mevcut fdisk partitionuna yeni bir label eklemek için.Bu örnekte x labeli
yaratılır)
disklabel > d
x
(Herhangi bir disklabel'ı silmek için. Bu örnekte x labeli
silinir)
disklabel
>p
(Oluşturulan labelları gösterir)
disklabel
>w
(Labeller'ı sisteme yaz)
disklabel
>q
(Disklabel'dan çık)
NOT:Sisteminizde en az "a" ( / ) ve "b" (swap) label'ı olmak zorundadır.Boylece bir fdisk kısmında (partition) en az "a" , "b" , "c" labelları oluşturmuş olduk.Disklabel komutunda label tanımlarken CHS (cylindir-head-sector) yerine size: [80041185] 80m kısmında megabyte yada gigabyte belirtilebilir.
Üsteki tabloda / , swap , / tmp , /usr ve /var labelları tanımladık.
Ek olarak /home da tanımlanabilirdi.
There are four main reasons for using separate filesystems, instead of shoving everything into one or two filesystems:
Bağlama noktalarının ( mountpoints ) ayarlanması şu şekildedir.Dosya sisteminizi disklabel ile ayarladıktan sonra aşağıdaki gibi bir text görürüz.Eğer disklabel da bağlama noktalarını belirtmisseniz.sadece done yazmanız yeterli olacaktır.Bu opsiyon size bağlama noktalarını düzenlemek için ikinci bir şans verir.Ama eğer disklabelda bağlama noktalarını ayarlamadıysanız burda mutlaka yapmalısınız .
You will now have the opportunity to enter filesystem information for wd0.
You will be prompted for the mount point (full path, including the prepending
'/' character) for each BSD partition on wd0. Enter "none" to skip a
partition or "done" when you are finished.
The following partitions will be used for the root filesystem and swap:
wd0a /
wd0b swap
Mount point for wd0d (size=82152k) [/tmp, RET, none, or done]? <Enter>
Mount point for wd0e (size=82152k) [/var, RET, none, or done]? <Enter>
Mount point for wd0g (size=358344k) [/usr, RET, none, or done]? <Enter>
Mount point for wd0h (size=39108384k) [/home, RET, none, or done]? <Enter>
Mount point for wd0d (size=82002k) [/tmp, RET, none, or done]? done <Enter>
Now you can select another disk to initialize. (Do not re-select a disk
you have already entered information for). Available disks are:
wd0
Which one? [done] <Enter>
You have configured the following devices and mount points:
wd0a /
wd0d /tmp
wd0e /var
wd0g /usr
wd0h /home
============================================================
The next step will overwrite any existing data on:
wd0a wd0d wd0e wd0g wd0h
Are you really sure that you're ready to proceed? [n] y
Creating filesystems...
Warning: 64 sector(s) in last cylinder unallocated
/dev/rwd0a: 164240 sectors in 163 cylinders of 16 tracks, 63 sectors
80.2MB in 11 cyl groups (16 c/g, 7.88MB/g, 1920 i/g)
/dev/rwd0d: 164304 sectors in 163 cylinders of 16 tracks, 63 sectors
80.2MB in 11 cyl groups (16 c/g, 7.88MB/g, 1920 i/g)
/dev/rwd0e: 164304 sectors in 163 cylinders of 16 tracks, 63 sectors
80.2MB in 11 cyl groups (16 c/g, 7.88MB/g, 1920 i/g)
/dev/rwd0g: 716688 sectors in 711 cylinders of 16 tracks, 63 sectors
349.9MB in 45 cyl groups (16 c/g, 7.88MB/g, 1920 i/g)
/dev/rwd0h: 78216768 sectors in 77596 cylinders of 16 tracks, 63 sectors
38191.8MB in 4850 cyl groups (16 c/g, 7.88MB/g, 1920 i/g)
|
Üsteki tablonun sonuna doğru " Are you really sure that you're ready to proceed? [n] y" derseniz dosya sistemleri formatlanmaya başlar.Yada başka bir ifade ile dosya sistemi yaratılmaya başlar.Bu işlem azda olsa biraz zaman alır.
Şimdi sıra network konfigurasyonunun ayarlanmasına geldi.Aşağıda adım adım konfigurasyon anlatılmıştır.
You will now be given the opportunity to configure the network. This will be
useful if you need to transfer the installation sets via FTP, HTTP, or NFS.
Even if you choose not to transfer installation sets that way, this information
will be preserved and copied into the new root filesystem.
Configure the network [y] <Enter>
Enter system hostname (short form): [] mybox
Enter DNS domain name: [] someisp.com
If you have any devices being configured by a DHCP server
it is recommended that you do not enter a default route or
any name servers.
You may configure the following network interfaces (the interfaces
marked with [X] have been succesfully configured):
[ ] fxp0
Configure which interface? (or, enter 'done') [fxp0] <Enter>
IP address (or 'dhcp') ? [] 199.185.137.55
Symbolic (host) name? [test2] <Enter>
Netmask ? [255.255.255.0] <Enter>
Your use of the network interface may require non-default
media directives. The default media is:
media: Ethernet autoselect (100baseTX full-duplex)
This is a list of supported media:
media autoselect
media 100baseTX mediaopt full-duplex
media 100baseTX
media 10baseT mediaopt full-duplex
media 10baseT
If the default is not satisfactory, and you wish to use another
media, copy that line from above (e.g. "media 100baseTX")
Media directives? [] <Enter>
You may configure the following network interfaces (the interfaces
marked with [X] have been succesfully configured):
[X] fxp0
Configure which interface? (or, enter 'done') [done] <Enter>
|
Burada statik IP kullanıyoruz.Ama DHCP de kullanılabilirdi.Bu durumda bütün bilgiler dhcp serverdan alınacaktı.Size tavsiyem eğer makinayı deneme amaçlı kullanacaksanız DEFAULT ROUTE kısmını BOŞ bırakın.Bu size ppp bağlantılarda avantaj sağlıyacaktır.
Enter IP address of default route: [none] 199.185.137.128 Enter IP address of primary nameserver: [none] 199.185.137.1 Would you like to use the nameserver now? [y] <Enter> |
Ağ ayarlarının yapılmasından sonra kurulum scripti (Bazıları burda hata yaptığımı zannedebilir ama doğru.OpenBSD'nin install programı sadece bir shell scriptidir) size ağ ayarlarınızı değiştirmek için son bir seçenek verecektir.Bu daha çok kurulum scriptinin bir hata vermesinden dolayı yapılır.Daha sonra dosya sistemleri bağlanır (bütün partitionlar aynı anda mount -a -F ile bağlanır ) ve root şifresi sorulur.Artık lokal dosya sisteminiz tamamen hazırdır.Lokal dosya sisteminiz hazır olduğuna göre kurulum ortamının yeri sorulur.Daha onceden söylediğimiz gibi bu bir disk olabilir bir CD-ROM olabilir yada herhangi bir ftp olabilir.Bu arada sisteminizde X kullanıp kullanmayacağınızda sorulur.Şu ana kadar X'i hep kullandım.Bu sorunun amacı sanırım kurulum paketlerinden x ile alakalı olanların olup olmayacağı ile alakalıdır.Ya da şu an aklıma gelen ikinci bir şıkda şudur.Normalde OpenBSD gibi güvenli bir sistemde X gibi direk güvenlik açığı teşkil edecek bir sistemin kurulması düşünülemez.Buna bağlı olarak sistemde X'i direk açamazsınız.Bunun için /etc/sysctl.conf dosyasına bir ek yapmak zorudasiniz.SYSCTL opsiyonu sisteminize on-the-fly (havada) değişikilik yapmanızı sağlar.Bu opsiyon machdep.allowaperture=1 dir.Bu arada sisteme on-the-fly değişiklikler (yani sistemi reboot etmeden değişilik yapmak ) Linux'ten çok önceleri *BSD'lerde vardı.
You will now be given the opportunity to escape to the command shell to do any additional network configuration you may need. This may include adding additional routes, if needed. In addition, you might take this opportunity to redo the default route in the event that it failed above. Escape to shell? [n] <Enter> /dev/wd0a on /mnt type ffs (rw, asynchronous, local) /dev/wd0d on /mnt/tmp type ffs (rw, asynchronous, local) /dev/wd0e on /mnt/var type ffs (rw, asynchronous, local) /dev/wd0g on /mnt/usr type ffs (rw, asynchronous, local) /dev/wd0h on /mnt/home type ffs (rw, asynchronous, local) Please enter the initial password that the root account will have. Password (will not echo): <Your Password Here!> Password (again): <Your Password Here!> Do you expect to run the X Window System? [y] <Enter> It is now time to extract the installation sets onto the hard disk. Make sure the sets are either on a local device (i.e. tape, CD-ROM) or on a network server. You will have the chance to repeat this step or to extract sets from several places, so you don't have to try to load all the sets in one try and can recover from some errors. Install from (f)tp, (h)ttp, (t)ape, (C)D-ROM, (N)FS or local (d)isk? c |
Bu örnekte sisteme CD-ROM kurulumu yapacağız.Burada gördüğünüz gibi
tape ftp http yada local diskten kurulumda vardır.CD-ROM'seçtikten
sonra
sisteminizdeki CD-ROM sayısına göre hangi cdromu seçtiğiniz sorulur ve
verdiğiniz cevaba göre CD-ROM sisteme bağlanır.
The following CD-ROM devices are installed on your system; please make sure the CD is in the CD-ROM drive and select the device containing the CD with the installation sets: cd0 Which CD-ROM contains the installation media? [cd0] <Enter> |
Şimdi sırada kurulum dosyalarının bulunduğu dizin sorulur.Buda girildikten sonra kurulmasını istediğiniz paketler sorulur.Bu paketler hakkında daha fazla bilgiyi FAQ 4.2. de bulabilirsiniz.
Kurulum paketlerini seçme işlemi burda yapılır.Kurulum scriptinin bulduğu dosyalar gösterilecektir.Varsayılan olarak 4 paket seçilidir.Bunlar mutlaka kurulmalıdır.Bunlar 'base28.tar.gz', 'etc28.tar.gz', 'man28.tar.gz' ve 'bsd'. Burda 'bsd' sisteminizin kernelıdır.Hepsini seçmek için ALL yada * kullanılır.Seçili paketi kurmamak için ' - paket adı ' kullanılır ( Eksi işarti ve paketin tüm adı mesela comp28.tgz ) Yada aşagıda olduğu gibi wild karakterler kullanılabilir.
Enter the directory relative to the mount point that
contains the file. [/2.8/i386] <Enter>
You will now be asked for files to extract. In addition to the
files listed in the selector you may enter any file located in
/mnt2//2.8/i386. You can also enter 'all' to install all the standard
sets, or 'list' to list the files avilable in /mnt2//2.8/i386.
When you are done selecting files, enter 'done'.
Some of these sets are required for your install and some are optional --
You will want at least the base and bsd sets.
Consult the installation notes if you are not sure which sets are required!
The following sets are available for extraction.
Enter filename, `list', `all', or `done'.
You may de-select a set by prepending a '-' to its name.
[X] base28.tgz
[X] etc28.tgz
[ ] misc28.tgz
[ ] comp28.tgz
[X] man28.tgz
[ ] game28.tgz
[ ] xbase28.tgz
[ ] xshare28.tgz
[ ] xfont28.tgz
[ ] xserv28.tgz
[X] bsd
File name? [] *
The following sets are available for extraction.
Enter filename, `list', `all', or `done'.
You may de-select a set by prepending a '-' to its name.
[X] base28.tgz
[X] etc28.tgz
[X] misc28.tgz
[X] comp28.tgz
[X] man28.tgz
[X] game28.tgz
[X] xbase28.tgz
[X] xshare28.tgz
[X] xfont28.tgz
[X] xserv28.tgz
[X] bsd
File name? [] -game*
The following sets are available for extraction.
Enter filename, `list', `all', or `done'.
You may de-select a set by prepending a '-' to its name.
[X] base28.tgz
[X] etc28.tgz
[X] misc28.tgz
[X] comp28.tgz
[X] man28.tgz
[ ] game28.tgz
[X] xbase28.tgz
[X] xshare28.tgz
[X] xfont28.tgz
[X] xserv28.tgz
[X] bsd
File name? [] done
|
Sisteminize kuracağınız paketleri seçtikten sonra bu paketleri açmak isteyip istemediğiniz size sorulur.Ve paketler aşağıdaki gibi açılmaya başlar.Durum çubuğu ve zaman göstergesi size paketlerin kurulumu hakkında bilgi veririr.
/mnt2//2.8/i386/base28.tgz: 100% |**************************************************| 21192 KB 00:00 ETA /mnt2//2.8/i386/etc28.tgz: 100% |**************************************************| 987 KB 00:00 ETA /mnt2//2.8/i386/man28.tgz: 100% |**************************************************| 4957 KB 00:00 ETA /mnt2//2.8/i386/bsd: 100% |**************************************************| 3053 KB 00:00 ETA /mnt2//2.8/i386/misc28.tgz: 100% |**************************************************| 1644 KB 00:00 ETA /mnt2//2.8/i386/comp28.tgz: 100% |**************************************************| 14406 KB 00:00 ETA /mnt2//2.8/i386/xbase28.tgz: 100% |**************************************************| 5504 KB 00:00 ETA /mnt2//2.8/i386/xshare28.tgz: 100% |**************************************************| 1538 KB 00:00 ETA /mnt2//2.8/i386/xfont28.tgz: 100% |**************************************************| 6019 KB 00:00 ETA /mnt2//2.8/i386/xserv28.tgz: 100% |**************************************************| 15035 KB 00:00 ETA Extract more sets? [n] <Enter> |
Artık yolu nerdeyse bitirdik.Şimdi zaman ayarlaması yapma zamanı.Ne güzel
birşeyki zaman konfigürasyonunda ülkemizin adı direk var.GMT yada diger
olaylarla uğrasmak zorunda değiliz.Artık hersey bitti simdi kurulum
disketini yada CD-ROM'unu cıkartıp ' reboot ' komutunu çalıştırma
zamanımız geldi.Sistemimiz açılınca artık misler gibi secure bir OS'umuz
var.
PS:Hemen belirteyim OpenBSD bile tam manasıyla secure değildir.Orange Book'ta hangi duzeyde biliyorum ama size yeterli kaliteyi sunacak kadar stable'dır.Su an itibarı ile (18.02.2001 ) OpenBSD 2.8'in 14 adet bug'ı çıktı bunları mutlaka sisteminize indirin ve gerekli yazılımları yeniden derleyin.Bu 14 bugtan bir yada birkaç tanesi kernel düzeyinde bug'tır.Yani kernel ( kurulum paketleri ile gelmez src.sys.tar.gz şeklinde ayri bir pakettir.Kurulum paketlerinde gelmez dediysem ben OBSD 2.8'i internetten indirdiğim için gelmez diyorum yoksa Cd ile geliyor)'ı yeniden derlemeniz gerekiyor.
Copying fstab, hostname.fxp0, hosts, myname, mygate, resolv.conf, ...done.
Select a time zone for your location. Timezones are represented on the system
by a directory structure rooted in "/usr/share/timezone". Most timezones can
be selected by entering a token like "MET" or "GMT-6". Other zones are
grouped by continent or country, with detailed zone information separated by
a slash ("/"), e.g. "US/Pacific" or "Canada/Mountain".
To get a listing of what's available in /usr/share/zoneinfo, enter "?"
at the prompts below.
What timezone are you in? [`?' for list] [GMT] ?
Africa/ Chile/ GB-Eire Israel NZ-CHAT Turkey
America/ Cuba GMT Jamaica Navajo UCT
Antarctica/ EET GMT+0 Japan PRC US/
Arctic/ EST GMT-0 Kwajalein PST8PDT UTC
Asia/ EST5EDT GMT0 Libya Pacific/ Universal
Atlantic/ Egypt Greenwich MET Poland W-SU
Australia/ Eire HST MST Portugal WET
Brazil/ Etc/ Hongkong MST7MDT ROC Zulu
CET Europe/ Iceland Mexico/ ROK posixrules
CST6CDT Factory Indian/ Mideast/ Singapore
Canada/ GB Iran NZ SystemV/
What timezone are you in? [`?' for list] [GMT] Canada
There are several timezones available within zone 'Canada'
Select a sub-timezone [`?' for list]: ?
Atlantic Eastern Pacific
Central Mountain Saskatchewan
East-Saskatchewan Newfoundland Yukon
There are several timezones available within zone 'Canada'
Select a sub-timezone [`?' for list]: Mountain
You have selected timezone "Canada/Mountain".
Installing timezone link.
Making all device nodes (by running /dev/MAKEDEV all) ...... done.
Installing boot block...
boot: /mnt/boot
proto: /usr/mdec/biosboot
device: /dev/rwd0c
/usr/mdec/biosboot: entry point 0
proto bootblock size 512
room for 12 filesystem blocks at 0x16f
Will load 7 blocks of size 8192 each.
Using disk geometry of 63 sectors and 255 heads.
0: 20 @(0 108 44) (6847-6866)
1: 63 @(0 109 1) (6867-6929)
2: 13 @(0 110 1) (6930-6942)
3: 5 @(0 9 59) (625-629)
4: 11 @(0 10 1) (630-640)
/mnt/boot: 5 entries total
using MBR partition 3: type 166 (0xa6) offset 63 (0x3f)
Enabling machdep.allowaperture. Read xf86(4) for more information.
Unmounting filesystems... /mnt/home /mnt/usr /mnt/var /mnt/tmp /mnt ... Done.
Done.
CONGRATULATIONS! You have successfully installed OpenBSD! To boot the
installed system, enter halt at the command prompt. Once the system has
halted, reset the machine and boot from the disk.
# reboot
|
Sisteminizi reboot ettikten sonra yapılacak en güzel şey afterboot(8) manuel sayfasını okumak olacaktır.Burada size on düzeyde bilgi verilecektir.afterboot(8) man sayfası 2.6 dan versiyonu ile tanıtıldı.Gerçi afterboot manuel sayfası size yani root'a mail olarakta gelecektir.
Ek olarak mutlaka sistemizideki mail sistemini kurduktan sonra
' dmesg | mail dmesg@openbsd.org ' komutu ile kernel mesajınızı openbsd'ye gönderiniz.Bu OBSD core takımı için ve dolayısıyla OBSD kullanıcıları için çok yararlı olacaktır.
NOT: - Lütfen sadece GENERIC kernel dmesg'ını gonderin.Sonradan derlenmiş kernellar çok yararlı olmamaktadır.
Question: - OpenBSD internetten indirmek için ISO imajı sağlıyormu?
Answer: - HAYIR.Adamlar öyle istiyor ne yapalım.Ama internetten bir yerlerden elbet bulabilirsiniz.
OpenBSD binary dosyalarını içeren paketler aşağıdaki gibidir.Bunlardan hangileri gerekli?
Aşağıdaki dizinler tam kurulum için önerilen harddisk alanıdır.Bu size evden internete bağlanabilmek için gerekli olan yeterli alanı belirtmektedir.Doğal olarak sunucular için bu büyüklükler değiştirilmelidir.
SYSTEM / /usr /var /usr/X11R6 alpha 56M 540M 27M 161M amiga 45M 399M 24M 36M hp300 31M 234M 24M 47M i386 35M 229M 24M 72M mac68k 29M 232M 24M 36M mvme68k 29M 232M 24M - (Xserver yok) pmax 50M 355M 24M 60M sparc 40M 259M 24M 49M
Disklabel editörunu kullanırken 'a' etiketli kısımın / (kök dizin)'u ifade ettiğini daha önceden belirtmiştik.Swap'te 'b' etiketi ile ifade edilir.Eğer sisteminizi bu şekilde kuracaksınız yukarıdaki grafikten /usr , /var , / 'ın toplamını almak zorundasınız.Swap kısmını en az 32 mb yapın ama daha iyisi 64 mb yapın.Sunucu sistemler için bu değeri arttırabilirsiniz.
Daha önceden belirtmiştik.Ama fdiskle ayrdığınız kısımı çoklu labellı hale getirmenin şu gibi faydaları vardır.
OpenBSD & NT
OpenBSD ve NT, sistemlerini beraber kullanmak için NTloader'ı kullanabilirsiniz.NT'de çoklu açılış için OpenBSD pbr dosyasına ihtiyacınız var.Installboot'u çalıştırdıktan sonra pbr dosyasını şu şekilde oluşturabilirsiniz:
# dd if=/dev/rsd0c of=openbsd.pbr bs=512 count=1
Daha sonra OpenBSD pbr dosyasını NT'yi boot ettikten sonra c:\boot.ini dosyasının sonuna şu satırları ekleyin.
c:\openbsd.pbr="OpenBSD"
Daha sonra sistemi tekrar açtığınızda NTloader menüsünden OpenBSD'yi açabilirsiniz.Bu konuda daha fazla bilgi almak için NTLDR Hacking Guide. sayfasından yararlanabilirsiniz
OpenBSD & Windows yada DOS (i386)
OpenBSD'yi Windows 3.1, Windows95, yada DOS ile beraber kullanabilmek için bir bootloader programına ihtiyacınız var.Bunlara örnek vermek gerekirse :osbs20b8.zip ya da The Ranish Partition Manager. Her iki programda OpenBSD kısmlarını boot etme yeteneğine sahiptir.
OpenBSD & Linux (i386)
Bunun için INSTALL.linux, dosyasını okuyabilirsiniz.
Bunu sadece OBSD core takımı için değil kendiniz içinde yapin.Bu çok önemli.OBSD ile gelen GENERRIC kernelın mümkün olduğunca fazla donanımı desteklemesi gerekir.
/usr/src/etc/root/root.mail'den bir alıntı (Bütünlüğün bozulmaması için bu mesajı aynen yayınlıyorum).
If you wish to ensure that OpenBSD runs better on your machines, please do us
a favor (after you have your mail system setup!) and type
dmesg | mail dmesg@openbsd.org
so that we can see what kinds of configurations people are running. We will
use this information to improve device driver support in future releases.
(We would be much happier if this information was for the supplied GENERIC
kernel; not for a custom compiled kernel). The device driver information
we get from this helps us fix existing drivers.
Ayrıc section 14.7
kontrol edin.
Kernel mesajınızı göndermek için kullanığınız email mutlaka geçerli bir mail olmalıdır.Bu emaili ilk başta başka bir makinaya yada başka bir hesaba gönderin daha sonra bu mesajı dmesg@openbsd.org adresine gönderin.Böylece OBSD core takımı size herhangi bir durumda geri dönebilsin. Ör:
dmesg | mail ofsen@enderunix.org ile mesajı geçerli bir accounta gönderindaha sonra aldığınız bu mesajı
dmesg@openbsd.org adresine forward edin.NOT: - Lütfen sadece GENERIC kernel dmesg'ını gonderin.Sonradan derlenmiş kernellar çok yararlı olmamaktadır.
Bu bölümde kendimin karşılaştığı bir kaç problemden bahsetmek istiyorum.Sizeler için yararli olacağına inanıyorum.
A-) İlk olarak
PCIBIOS hatasından bahsedeceğim.Normalde disketle sistemi açtıktan sonra
PCIBIOS hatası alırsanız.UKM (User Kernel Manager) a girmelisiniz.Bunu nasıl
yapacaksınız.? Disketle yada CD-ROM ile sistemi OpenBSD kurmak için açtığınızda
Kernel sisteminize yüklenir fakat açılmaz.
BOOT> diye bir prompt gelir.burda direk <ENTER> tuşuna basmayın.
boot -c komutunu girin ve UKM moduna girin.Bu bir nevi MgckSysRq özelliği
gibi birsey kernel'a mudahele etmenizi sağlar.Burda disable pcibios yazın
daha sonrada quit yazın boylece kernelda bu desteği iptal etmiş
olacaksınız.Daha sonra sistemi kurmak için bu dökumanda anlatılan gerekli
aşamaları uygulayabilirsiniz.
B-)Aslında bundan bahsetmesemde olur.OBSD
(OpenBSD) de shell olarak bash gelmez.Daha sonra kendiiz yuklemek zorundasınız.Bash
kabuğunun meziyetlerinden bahsetmeme gerek yok herhalde.Otamatik tamamlama
(tab tuşu ile) komutların gösterimi ...... Sonuç olarak sizin bash'e
ihtiyacınız var.
Peki bunu nerden temin edeceksiniz.Bunu için iki yol var.Ya herhangi bir OpenBSD
FTP sitesinden packet olarak hazır derlenmiş halini indireceksiniz yada
ports.tar.gz yi indireceksiniz ve bunu /usr/ dizininde açacaksınız.Daha
sonra shell den bash kabuğu dizinine gireceksiniz ve kendiniz
derleyeceksinizOpenBSD FREEBSD'den ödün çaldığı !!!! (bu harf hatasını
bile bile yaptım ) portları kullanır peki ama nedir bu port?.Linuxten
FreeBSD'ye geçerken en çok zorlandığım şeylerden biride bu kavramı
anlamak olmuştu.Normalde yazılan yazılımlar direk FreeBSD de çalışmaz
(yada OBSD'e) bu yazılımların FBSD yada OBSD de çalışması için kodlarında
oynama yapılmadır.Az önce açtığınız ports.tar.gz (/usr altında açıyoruz)
gerekli olan patchleri bulundurur.Bakın sadece patchleri başka birşey değil.Mesela
/usr/ports/shell/bash e girdik.Burada make install dersek (DIKKAT bunun
için internete bağlı olmak zorunluluğu var !!!) Makefile içinde bulunan
ftp sitelerine bağlanılır ve gerekli kaynak kodları indirilir.Eğer bu
portun ihtiyaç duyduğu bir başka port varsa o indirilir.Ve derlenir.Daha
sonra /usr/ports/shell/bash-2.04/patches dizininde bulunan patcheri bash
kaynak koduna uygulanır.Uygulanılan yamadan sonra bash derlenir.En son
olarakta bu derlenmiş bir paket olarak /usr/ports/packages/i386/All dizini
altına kopyalanır.Bu artık port değil bir pakettir. (package)Yani birinci
seçenek haline gelir.Ve bütün portların kurulduğu /usr/local dizinine
kurulur.Bundan sonra yapılacak iş basit. /etc/shells dosyasında oluğundan
emin olun ve chfn ile Charli Root'un shellini /usr/local/bin/bash
olarak değiştirin.Size tavsiyem ilk başta bu konsaldan ( console) çıkmayın.Başka
bir konsoldan root olarak login olun.Yani deneyin.Başıma geldi sisteme root
olarak login olamadım.Gerçi bununda çözümü var.Ama bu madde çok uzadı
artik yeter.
C-)Başka neye ihtiyacımız var arkadaslar.Komut promtunda
bash-2.04 görmek pek hoş olmasa gerek değil mi?En azıdan benim hoşuma
gitmiyor.Bun nasıl çözeriz.Gerçi OBSD ilgilenen biri bunun cevabını
kesin bilir. PS1 değişkeni ile oynayacağız.Bash kabuğunda isek export
PS1='xxx' diyeceğiz.Burada sakın xxx demeyin.PS1 değerleri çeşitli
OSlar için farklıdır.Hatta Linuxler arasında bile farklılıklar vardır.
Mesela slackware PS1 değerini şu şekilde export eder. export
PS1="\h:\w\\$ " Redhat ise export PS1="[\u@\h:\w]\\$ " kullanır.Bu
promptu korumak için /.profile dosyasında aynen dediğim şekilde yazın.Sizn
kullandığınız alıştığınız OS'taki PS1 değerini öğrenmek için $PS1 komutunu yazın.Ayrıca
userlarınız için /home/user/.profile dosyasında aynı işlemi tekrarlayın.Yada
kullanıcı eklerken /etc/skel'den .profile dosyası ile oyanyın.
D-)İhtiyaç duyacağınız bir diğer olayda keyboard controlüdür. bunun icin kcon -r 0 -d 0 komutu ile klavyenizi hızlandırabilirsiniz.Bunuda /etc/rc.local 'e yazın.Varsayılan değerler gerçekten çok yavaş daha fazla bilgi için kcon ve scon komutlarının manuel sayfasında bakabilirsiniz.
Evet gelelim işin acı tarafına.
A-)Ne yazıkki OBSD'de SMP (Symetrical Multi Processing)desteği yok.Yani çoklu işlemci desteği yok.Hatta bunun için bir maillistleri bile var.Ne zaman çıkar bilemem ama mutlaka çıkmalı.
B-)OBSD'de ne yazıkki WAN desteği çok sınırlı.Bu ciddi bir eksiklik.FDDI yada diğer WAN teknolojilerine destek vermiyorlar.Şimdilikk!!!
WWW.ENDERUNIX.ORG team üyelerinden Ömer Faruk Şen tarafından hazırlanmıştır.Kendisine ofsen@enderunix.org adresinden ayda omer@faruk.net adersinden ulaşabilirsiniz.